Ön germeli Ankraj
Ön germeli Ankraj Nedir
Ankrajlar, zemin üzerine uygulanan gerilme kuvvetini iletir. Bir yapı elemanı olan ankrajların çelik ve beton gibi hesabının yapılması gerekir.
Öngermeli ankraj : Derin kazılarda çevredeki yapıları emniyete almak ve iş güvenliği yönünden sağlıklı bir çalışma yapabilmek için iksa sistemleri uygulanır. Öngörmeli ankraj bunu sağlayan elemanlardan bir tanesidir. Açılan yapı çukurunun tekrar doldurulması planlanıyorsa bu sistem geçici ankraj dır. İnşaat aşamasında su basman kotu veya zemin kotuna kadar olan kısmı doldurulana kadar uygulanan ankrajlar geçici ankraj veya öngermeli ankraj diye isimlendirilir.
Kalıcı ankraj nedir ?
Sabit olarak düşünülen yapıları, veya açıkta kalacak derin kazıları desteklemek için kullanılan iksa sistemidir. Kalıcı ankrajların öngermeli ankrajlara göre uygulaması daha spesifik ve daha zordur. Uygulama esnasında teknik kuralları ihmal etmek ileride büyük sorunlara sebebiyet verebilir. Bu yüzden malzeme dizaynı ve uygulama konusunda titizlik göstermek gerekmektedir.
Öngermeli Ankraj Nasıl Uygulanır ?
– Ankraj Uygulama aşamaları –
* Öncelikle yatay da 10-30 derecelik açılarla delgi işlemi projede belirtilen boylarda tamamlanır.
* Özel üretim olan çelik halatlar projede belirtilen şekilde en az üçlü en fazla altılı şekilde serbest boy ve kök boyu olmak üzere hazırlanır.
* Açılan kuyularda su bulunması halinde kılavuz denilen sistemle içindeki su çamur temizlenir.
* Ankraj halatları temizlenen kuyuya atılır
* Enjeksiyon için hazırlanan kuyular kaliteli çimentolarla enjeksiyonlanır.
* Priz süresine kadar beklenildikten sonra germe işlemi için hazırlık yapılır
* Germe işlemi için ankraj elemanları temin edilmelidir Kafa ,plaka, grip daha sonra bu elemanlar montajlanarak germe işlemine geçilir
* Projede belirtilen yüklerde germe makinesi ile gergiler yapılarak işlem tamamlanır.
Öngermeli Ankraj nerelerde kullanılır ?
* Düşey yer değiştirmelerin önlenmesinde,
* Yapıların dönmeye karşı güvenceye alınmasında,
* Yapıların kritik yüzeyler boyunca kaymaya karşı emniyetinin sağlanmasında,
* Yeraltı yapılarının stabilitelerinin arttırılmasında,
* Yapıların sismik duraylığının arttırılmasında,
* Deney sahası dar olan yerlerde kazık yükleme deneylerinde öngörme sağlayan eleman olarak,
* Barajların yükseltilmesinde,
* Dalgakıran ve iskelelerde gemilerin iskele babalarına verdikleri yükün dağıtılmasında kullanılır.
Ankraj uygulaması sıklıkla iksa sistemlerinde ; fore kazık – ankraj , mini kazık– ankraj , perde – ankraj , püskürtme beton -ankraj vb düşey elemanlarla tamamlayıcı yatay eleman olarak kullanılmaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Ankraj çeşitleri, uygulama yöntemine göre;
Ankraj çeşitleri
- Ankraj deliği: Ankraj elemanın yerleştirileceği betonda açılan deliğe denir.
- Kafa: Plaka üzerinde bulunur ve sıkılaşmayı sağlar.
- Çelik Halat: Yüksek vanadyum ve karbon alaşımlarından üretilen elemandır.
- Merkezleyici: Ankrajın merkeze yerleştirilmesini sağlar.
- Plaka: Kafa ile zemin arasındaki taşıyıcı elemandır.
- Kama (Grip): Gerdirme esnasında halatları sabitlemek için kafa içerisine yerleştirilir.
- Koruge Boru: Ankrajın deliklerine yerleştirilen boru, ankraj elemanını korozyondan korur.
- Ankraj Kökü: Zemine öngerme kuvvetini aktarır
- Enjeksiyon: Basınç ile ankraj deliğine doldurulan harçtır.
- Ayırıcı: Ankrajın malzemelerini bir arada tutarak nizami şekilde ayırır.
Betona sonradan yerleştirilen ankrajlar ise kendi içinde genel olarak kimyasal ve mekanik ankrajlar olarak ikiye ayrılır. Herhangi bir kimyasal kullanmadan uygulanan ankrajlar mekanik ankraj olarak adlandırılmaktadır. Bu tip ankrajlarda elemanların mekanik taşıma kapasiteleri kullanılmaktadır. Bu tip ankrajlar daha çok düşük dayanım gerektiren işlerde kullanılmaktadır. Örneğin çanak antenlerin betonarme döşemelere montajı çoğunlukla mekanik ankrajlarla gerçekleştirilmektedir. Kimyasal ankrajlar yüksek dayanımlı yapı kimyasalları kullanılarak ekimi yapılan ankrajlardır. Birçok uygulamada bu tip ankrajlar tercih edilmektedir.
Ankrajın Elemanları Nelerdir?
Taze Betona Yapılan Ankrajlar
Bu uygulamada farklı farklı kanca tipleri kullanılır. Kanca tipi seçilirken yapılacak ankraj sayısı ve imalat kolaylığı gibi faktörler etkili olur. Genellikle betonarme ile çelik elemanların birleştirileceği durumlarda taze beton yapılan ankraj kullanılır. Çeliğin yerinde bırakılması gerektiğinde sıyrılmaya direnç gösteren somunlar, gönyeler ve plakalar mevcuttur.
Sertleşmiş Betona Yapılan Ankrajlar
Sertleşmiş betona sonradan ekilen mekanik ankrajlara denir. Uygulanması kolay olduğu için çok tercih edilen bir uygulamadır. Daha önce açılmış olan ankraj deliğine sokularak yerleştirilen ankrajlar, şişerek ankraj deliğini kaplayabilmeleri için cıvatalar ile sıkıştırılırlar. Bu sayede kuvveti delik ile ankraj arasında oluşan sürtünme kuvvetleriyle taşırlar.
Ankraj Kullanımının Yararları Nelerdir?
- Kalabalık bölgelerdeki derin kazılar güvenli ve ekonomik yapılır.
- Zeminde beklenmeyen bir sorunla karşılaşıldığında alternatif çözümlere olanak sağlar.
- Daha dar kazı yapıldığından zeminde zedelenme azalır.
- Yatayda kazı alanı azalmakta böylece inşaat alanına yakın bulunan bina, yol, elektrik, su vb. sistemlerin zarar görmesi engeller.
- Arka dolgu ihtiyacı ortadan kalkar.
- Geçici kazı sistemi kalıcı yapının bir parçası gibi kullanılır.